Lato, któż z nas go nie lubi ... Początek lata przypada w momencie przesilenia letniego na półkuli północnej. Mówimy o lecie kalendarzowym i astronomicznym. Pierwszy dzień lata kalendarzowego rzeczywiście wypada tego samego dnia, ale data astronomicznego lata jest troszeczkę inna za każdym razem.
 

Lato astronomiczne na naszej półkuli wypada dokładnie wtedy, kiedy oś obrotu Ziemi jest maksymalnie wychylona w kierunku Słońca, a biegun północny jest przybliżony do niego bardziej niż południowy. Ten moment to wspomniane przesilenie letnie i od niego możemy liczyć astronomiczne lato. Zazwyczaj wypada ono między 21 a 23 czerwca, jednak może się zdarzyć, że lato astronomicznie rozpoczyna się nieco później lub wcześniej - zwłaszcza w roku przestępnym.

Koniec lata następuje w momencie równonocy jesiennej, czyli między 22 a 23 września (również na półkuli północnej). Wraz z początkiem lata każdy kolejny dzień jest nieco krótszy, a kolejne noce dłuższe, co trwa aż do przesilenia zimowego (21 lub 22 grudnia). W krajach anglosaskich mówimy o święcie znanym pod nazwą Midsummer. Pierwszy dzień lata w Polsce  jest jednocześnie najdłuższym dniem w roku, a następująca po nim noc — najkrótszą. Noc Świętojańska to inaczej Wigilia św. Jana, która przypada zawsze z 23 na 24 czerwca. W naszej tradycji słowiańskiej używa się również określenia Noc Kupały.

Tradycją związaną z tym okresem było rozpalanie ognisk zwanych sobótkami. Wrzucano do nich różnego rodzaju zioła (np. szałwię), odbywały się tańce i wróżby. Wśród przynoszących szczęście obrzędów było na przykład skakanie przez ognisko, które miało chronić przed groźnymi chorobami. Innym celem obrzędów było znalezienie miłości.

W Noc Kupały młode dziewczyny, chcąc się dowiedzieć, czy w najbliższym roku zostaną mężatkami, wrzucały do rzeki wianki. Jeśli wianek złowił jakiś kawaler, była to dobra nowina dla panienki -  złowiony wianek oznaczał, że panna wkrótce stanie na ślubnym kobiercu.

Innym zwyczajem podczas Nocy Świętojańskiej było zanurzenie się w wodzie, dzięki któremu można było zagwarantować sobie urodę, powodzenie oraz zdrowie.

Noc Kupały obchodzono w dawnej Polsce hucznie i trwała do białego rana. Związane z tą tradycją zwyczaje miały na celu chronić społeczeństwo, zapewniając zdrowie i urodzaj.

Zwyczaj obchodzenia "Wianków" trwa do dzisiejszego dnia.  W wielu miastach na terenie całego kraju pod koniec czerwca były organizowane z tej okazji pikniki rodzinne i festyny zainspirowane słowiańskimi tradycjami.

Załączniki