W dniu 16 kwietnia obchodzimy Dzień Ochrony Słoni - święto obchodzone na pamiątkę utworzenia 250-hektarowego Elephant Nature Park w Tajlandii Północnej. Znajduje się tam centrum ratownictwa, które zapewnia schronienie dla zagrożonych słoni z całej Tajlandii.
Są one tam leczone i rehabilitowane, a następnie mogą spokojnie żyć w rodzinnych grupach. Tym największym żyjącym ssakom lądowym oddajemy również hołd 12 sierpnia, kiedy to przypada Światowy Dzień Słoni zapoczątkowany przez Elephant Reintroduction Foundation oraz twórców filmu „Powrót do lasu” - opowiadającym o powrocie na wolność słoni azjatyckich żyjących w niewoli.
Obecnie na świecie żyją dwa gatunki słoni: azjatycki, zwany również indyjskim i afrykański. Niektórzy badacze jako osobny gatunek wyodrębniają również afrykańskiego słonia leśnego.
Jak je rozpoznać? Na pierwszy rzut oka słoń afrykański jest większy niż jego odpowiednik z Indii. Największy słoń osiąga rozmiary: 4 metry wysokości i około 7 metrów długości. Waga słonia afrykańskiego może osiągnąć 7 ton. Natomiast słoń indyjski waży maksymalnie 5 ton, a jego rozmiary to: około 3 metry wysokości i 5-6 metrów długości. Uważa się, że słoń afrykański jest potomkiem mastodonta, a słoń indyjski pochodzi od mamuta.
Oto kilka ciekawostek dotyczących słonia:
- Jego mózg waży 5 kilogramów. Dlaczego aż tyle? Bo słonie mają bardzo rozwinięty hipokamp, czyli miejsce w mózgu, które odpowiedzialne jest za emocje i świadomość przestrzenną.
- Jedną z najbardziej wrażliwych części ciała słonia jest jego trąba, która zawiera 40.000 mięśni (ostatnie badania wykazały, że jest ich nawet do 100.000) i jest bardzo dobrze unerwiona. Dzięki temu pełni wiele różnych funkcji, np.: ręki, polewaczki, czy rurki do oddychania pod wodą. Trąba służy również do wyrażania emocji, np. młode słoniątka ssą trąbę, podobnie jak zdarza się to ludzkim dzieciom ssącym kciuk. Dzięki trąbie słoń potrafi bardzo dokładnie wyczuwać kształty, wielkości i temperaturę. Przy pomocy trąby słoń obsypuje sobie nogi i grzbiet piaskiem lub ziemią i w ten sposób zabezpiecza swoją delikatną skórę przez słońcem.
- Bardzo ważną funkcję w organizmie słoni pełnią również uszy. Dzięki wachlowaniu uszami słoń chłodzi się, a dzieje się tak dzięki płytko osadzonym w uszach żyłom. Gdy słoń porusza uszami, płynąca w nich krew schładza się, a następnie rozprowadzana jest po reszcie organizmu. Ciekawostką jest to, że układ żył w uszach słoni, widoczny gołym okiem, jest inny dla każdego osobnika. Dzięki temu można odróżnić poszczególne słonie – podobnie, jak na podstawie odcisków linii papilarnych możemy odróżniać ludzi od siebie.
- Słonie potrafią odbierać sygnały związane z drżeniem podłoża. Taką możliwość daje im posiadanie wrażliwych stóp. Mogą również usłyszeć związane z tym wibracje,
a dzięki porównaniu tych drgań i dźwięków, słoń jest w stanie określić kierunek, z którego dociera do niego sygnał. - Słonie posiadają umiejętność komunikowania się ze sobą na odległość za pomocą infradźwięków, tj. fal o częstotliwości do 30 Hz (podobne dźwięki emitują silne poruszenia ziemi, burze, czy erupcje wulkanów), niesłyszalnych dla człowieka. W ten sposób słonie witają się, śpiewają, zalecają i informują o znalezieniu wody.
- Słonie są bardzo altruistyczne i bezinteresowne. Pomagają członkom stada, ale też innym zwierzętom. Potrafią odczuwać smutek, mają poczucie humoru, współczują innym osobnikom, gdy dzieje się im źle.
- O niezwykle wysokim poziomie świadomości słoni, spotykanym u niewielu gatunków zwierzęcych, świadczy fakt, że słonie potrafią rozpoznać swoje odbicie. Podobnie wysoki poziom świadomości zaobserwowano u małp człekokształtnych, czy delfinów.
Słonie nie posiadają naturalnych wrogów, oprócz oczywiście człowieka. Są gatunkiem zagrożonym i wpisanym do czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN (The IUCN Red List of Threatened Species).
Dlaczego są zagrożone? Ponieważ my ludzie niszczymy ich naturalne siedliska, wycinając drzewa i zajmując coraz więcej terenu pod budowę miast i fabryk. Ale nie tylko to powoduje ich powolne wymieranie. Dużym problemem jest kłusownictwo. Polowanie na słonie dla mięsa, skóry i kości słoniowej jest wciąż występującym zjawiskiem. Kość słoniową otrzymywaną z ciosów słonia, służy do wytwarzana biżuterii, figurek, rzeźb czy elementów instrumentów. Niestety takie działania powodują, że słonie są zagrożone wyginięciem!
Poznajcie bliżej te wyjątkowe ssaki, porozmawiajcie o ich losie ze znajomymi, pomyślcie, co można zrobić, żeby ochronić te piękne, majestatyczne zwierzęta. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi zaprasza dużych małych EKO-Przyjaciół do wspólnej zabawy polegającej na wykonaniu pracy związanej z tematyką słoni. Może to być rysunek słonia, jego postać wykonana z materiału pochodzącego z recyklingu, wiersz, opowiadanie, czy inna forma wyrazu artystycznego. Możecie się z nami również podzielić swoimi przemyśleniami na temat ochrony słoni.
Zachęcamy do wstawiania zdjęć/skanów Waszych prac pod postem na naszym FB https://www.facebook.com/hashtag/s%C5%82o%C5%84naszcz%C4%99%C5%9Bcie
Autorów najciekawszych prac obdarzymy drobnymi upominkami.
ZAPRASZAMY